Sữa hạt hay còn được gọi là sữa thực vật là món đồ uống làm từ ngũ cốc, các loại hạt có từ cách đây nhiều thế kỷ tại Tây Ban Nha như hạt sen, hạt điều, hạt óc chó, hạt chia…. Phổ biến nhất là sữa đậu nành, sữa gạo, sữa hạnh nhân và sữa dừa.
Nguyên liệu làm sữa hạt được chia làm hai loại chính
Sữa có nguồn gốc từ các loại khoai, hạt hạnh nhân, mắc ca, …
Sữa làm từ ngũ cốc như yến mạch, các loại đỗ.
Theo các chuyên gia dinh dưỡng, sữa hạt rất tốt cho trẻ. Tuy nhiên “trước khi quyết định cho trẻ sử dụng các bậc cha mẹ nên nghiên cứu kỹ về sự tương thích của từng loại hạt chế biến sữa đối với từng lứa tuổi.
Chẳng hạn, trẻ nhỏ chỉ nên cho uống sữa hạt sen, trẻ lớn hơn có thể dùng sữa bắp, sữa đậu xanh, đậu đỏ… Trẻ trên 1 tuổi mới dùng sữa từ hạt hạnh nhân, hạt điều, óc chó, hồ đào…”, chúng tôi Phan Bích Nga (Viện Dinh dưỡng Quốc gia) cho biết.
Ngày nay, khi mà việc các loại sữa trên thị trường thường bị xáo trộn giữa thật và giả, không đảm bảo về chất lượng, nhiều mẹ thường tự tay làm các loại sữa hạt cho con dùng. Vừa đảm bảo về mặt dinh dưỡng, chất lượng lại giữ nguyên được hương vị vừa làm.
Chị Phan Thị Thu Tuyết (26 tuổi, chúng tôi hiện đang có cậu con trai 9 tháng tuổi. Từ lâu, chị Tuyết đã tìm hiểu về những lợi ích của sữa hạt và công thức tự làm các loại sữa hạt giàu dinh dưỡng để bổ sung cho con trai. Bé nhà chị Tuyết tiếp thu rất tốt, lên cân và béo khỏe.
1. Cách làm sữa hạt sen với đậu xanh
LƯU Ý: Dụng cụ đều phải trần qua nước sôi đảm bảo an toàn cho bé.
2. Cách làm sữa hạt bằng khoai lang tím
3. Cách làm sữa quinoa hạt sen
4. Cách làm sữa hạt đậu gà mè đen
Nguyên liệu: Cách làm:
5. Cách làm sữa kê vàng, bí đỏ, hạt sen
Kê đem đãi sạch bằng cách cho vào 1 cái rây bên ngoài tô nước cứ nghiêng qua cho kê chảy sang tô nước, còn sạn ở lại, sau đó ngâm qua đêm, hoặc 8 tiếng rửa sạch.
Sen tươi luộc đổ nước chát, bí đỏ cắt khoanh. Sau đó cho sen và bí đỏ với 1.5 lít nuớc đun sôi khoảng 10 phút cho kê và kỷ tử vào đảo đều tay khoảng 15 phút, cho 2 viên đường vào tắt bếp. Vớt kỷ tử chia ra làm 2 để xay nhuyễn.
6. Cách làm sữa hạt điều, yến mạch matcha
Ngâm điều 6 tiếng hoặc qua đêm thì ngâm nước cho vào tủ lạnh. Sáng dậy ngâm yến mạch vào nước. Cho điều vào nấu với khoảng 1,2-1,5 lít nước tầm 20-25 phút điều chín, cho yến mạch vào sôi lên tắt bếp. Cho tất cả các nguyên liệu trên vào máy xay nhuyễn. Lọc lại nếu thích. Có thể dùng thêm mật ong vì rất hợp với vị trà xanh.
Đậu ngự khô ngâm qua đêm bóc vỏ rửa sạch. Cho đậu ngự, gừng, ít hạt muối biển và nước đặt lên bếp đun sôi khoảng 10 phút cho nhỏ lửa. Cho đường vào vừa ăn, sau đó đun nhỏ lửa tầm 10 – 15 phút, cho nước hoa bưởi vào tắt bếp. Xay nhuyễn rót ra ly thưởng thức, ngon hơn khi uống lạnh.
7. Cách làm sữa yến mạch + hạt chia
Yến mạch cho vào tô ngâm với nước đun sôi để nguội (lượng nước gấp 3 lần lượng yến mạch, mẹ cháu đong bằng bát ăn cơm), sau đó phủ khăn xô sạch lên miệng bát, ngâm trong 2-4h.
Yến mạch sau khi ngâm đủ thời gian gạn nước đi (gạn qua rây) và đổ nước đun sôi để nguội vào rửa lại yến mạch 1-2 lần cho hết nhớt.
Đổ yến mạch vào thêm nước ấm (tùy các mẹ muốn đặc thì cho ít, muốn sữa loãng loãng hơn thì cho nhiều) mẹ Kent cho nước gấp 2-3 lần lượng yến mạch.
Xay nhuyễn và lọc qua rây (bã các mẹ có thể cất đi làm cái khác: bánh hay gì đó….). Nếu các mẹ làm sữa yến mạch không thì đến công đoạn này là xong.
Còn trộn hạt chia vào yến mạch thì các mẹ cho hạt chia đã ngâm nở vào sữa yến mạch và xay lại lần nữa.
(Hạt chia chị Ngọc cho ngâm với nước nóng cho hạt nở ra, khoảng 15-20p trước khi xay)
Cho chút đường thốt nốt vào để tăng thêm phần hấp dẫn ngọt ngọt cho bé uống.
Đổ sữa vào chai/ bình để ngăn mát dùng trong 1-2 ngày.
8. Cách làm sữa gạo lứt + hạt óc chó + đường thốt nốt
Nguyên liệu: Cách nấu sữa:
Gạo lứt rửa không vo vì như vậy gạo lứt sẽ không còn độ mát và dễ nóng trong. Đổ gạo vào chảo, rang cho tới khi gạo bắt đầu có mùi thơm, hạt gạo bóng, có vài hạt đã nở. Đun sôi 0,50,7lít nước sau đó đổ phần gạo đã rang vào nồi khuấy đều và đun nhỏ lửa đến khi hạt gạo chín nhừ, sau đó mở vung để nguội.
Trong khi đun gạo lứt, các mẹ tranh thủ chế biến hạt óc chó như sau: Hạt óc chó rang thơm sau đó đem ngâm với 300ml nước đun sôi để ấm trong 10-15p và đem xay thật nhuyễn.
Sau khi nồi gạo lứt đã nguội còn âm ấm (hoặc nguội hẳn) thì cho vài máy xay thật nhuyễn, nếu đặc quá thù có thể cho thêm nước sôi âm ấm và lọc qua rây lấy nước sữa và bỏ bã.
Cho nước gạo lứt đã lọc + nước hạt óc chó xay nhuyễn vào nồi đun nhỏ lửa đến khi sôi lăn tăn (chú ý không được để sôi hẳn) và cho vài thìa đường thốt nốt vào khuấy đều. Để nồi nước sữa vừa nấu nguội và lọc qua rây, thu được sữa gạo lứt + óc chó.
9. Cách làm sữa bí đỏ + hạt sen + macca + đường thốt nốt
Nguyên liệu
Hạt sen khoảng 20 hạt, bí đỏ khoảng 100gr, 4-5 hạt macca, 300ml nước.
Chế biến
Hạt sen (khô) ngâm nước khoảng 2-3h cho mềm hơn. Sau đó rửa sạch cho vào nồi cùng 300ml và bật bếp đun. Bí đỏ gọt vỏ, rửa sạch và xắt miếng. Macca tách bỏ vỏ.
Nồi hạt sen sôi thì cho bí đỏ vào đun cùng, đến khi cả bí đỏ và hạt sen bở mềm. Tắt bếp và cho macca cùng đường thốt nốt vào khuấy đều. Chờ nồi hỗn hợp nguội và còn âm ấm, thì cho tất cả vào máy xay xay nhuyễn, lọc hỗn hợp sữa bí đỏ hạt qua rây là xong.
10. Cách làm sữa đậu lăng + hạt sen + lạc (đậu phộng) + đường thốt nốt
Nguyên liệu
30gr đậu lăng, 30gr đậu phộng, chục hạt sen, 200ml ml nước lọc, đường thốt nốt.
Cách làm:
11. Cách làm sữa đậu hà lan + đậu đỏ + đường thốt nốt
Đậu đỏ 500gr, đậu hà lan 500gr, đường thốt nốt vài thìa
Cách làm:
12. Cách làm sữa hạt sen + khoai lang mật
100gr hạt sen, 200gr khoai lang mật
Cách làm:
Tổng hợp cách làm sữa đậu nành, đậu xanh, đậu phộng, sữa bắp, sữa gạo lứt…
Sữa đậu nành vừa giúp tiết kiệm chi phí vừa rất bổ dưỡng cho trẻ nhỏ. Nó giúp bé phục hồi năng lượng một cách nhanh chóng, bổ trợ cho sự phát triển trí não, tăng trưởng chiều cao, giúp phòng các bệnh tim mạch và ung thư.
Đem ngâm đậu vào một thau nước. Sau một thời gian những hạt lép nổi lên, vớt bỏ và lấy phần hạt chắc lắng dưới.
Tiếp tục ngâm đậu qua đêm (8 tiếng) và thay nước vào sáng sớm để đậu không bị chua. Ngâm thêm khoảng 2 tiếng để đủ thời gian làm đậu mềm. Nếu ngâm vào ban ngày, cứ cách 4 tiếng bạn nên thay nước một lần. Lưu ý mực nước ngâm đậu bao giờ cũng ngập hơn 3 lần so với mặt đậu.
Sau khoảng thời gian ngâm cho đậu mềm và nở ra, bạn đem rửa và chà xát đậu để bỏ vỏ.
Chia 2 lạng đậu thành 3 phần để đem xay lần lượt với 3 phần nước từ (1,5 lít nước chia 3)
Khi xay đậu, cho đậu vào trước với nước vừa xâm xấp. Vừa xay vừa chêm nước và dùng nút điều khiển thay vì nút cố định. Cứ xay như vậy đến khi thấy sữa mịn, bạn có thể tắt máy.
Thực hiện tương tự với hai phần đậu và nước còn lại.
Sau cùng, bạn trộn chung cả 3 phần và đem lọc để gạn bớt cặn.
Dùng nồi đun nấu sữa trên lửa vừa. Trong quá trình nấu luôn khuấy đều tay để sữa không cháy dưới đáy nồi. Vặn lửa thật nhỏ khi đã sôi và cho lá dứa vào cùng để tạo hương. Đun như vậy trong khoảng 5 phút thì tắt bếp.
Đậu xanh rất tốt để giải nhiệt, làm mát, tiêu viêm, ngừa táo bón và tăng cường hệ miễn dịch cho cơ thể. Mẹ có thể dùng đậu xanh để chế biến thành món sữa thơm ngon cho bé.
Sữa bắp là nguồn cung cấp chất sắt, giúp hỗ trợ trí não phát triển, tăng cường thị giác, ngăn ngừa bệnh tim mạch và táo bón.
Đậu đỏ được biết đến nhiều nhất với công dụng tiêu viêm, giải trừ nhiệt độc, bổ tỳ ích vị, lợi tiểu và giúp khí huyết lưu thông đều. Do đó, dùng đậu đỏ hoàn toàn có lợi cho trẻ nhỏ.
Gạo lứt giúp cơ thể trẻ tái tạo lại cấu trúc tế bào trong quá trình phát triển, phục hồi sức khỏe mau chóng, giúp trẻ chóng lớn nhờ sự chuyển hóa chất đạm và chất béo, chống nhiễm trùng, giảm viêm, giúp tinh mắt, hỗ trợ tiêu hóa, giúp tiêu đàm,…
Ngoại trừ những trẻ có tiền sử dị ứng với đậu phộng ra bạn có thể cho các trẻ khác uống sữa đậu phộng để tăng cường sức khỏe và phát triển trí não tốt hơn.
Mè đen giúp nhuận tràng, ngăn ngừa táo bón, phòng suy dinh dưỡng, hỗ trợ xương phát triển và phòng cách bệnh tim mạch.
Hạt sen có công dụng an thần giúp trẻ ngủ sâu giấc đồng thời kích thích trẻ ăn ngon hơn. Dùng sữa hạt sen hàng ngày có thể giúp trẻ cải thiện được tình trạng nóng trong.